Gwilym Hiraethog

William Rees

8 November 1802—8 November 1883

13 JUNE 1883 — The Council of the Cymmrodorion Society held a special meeting on Thursday, at Lonsdale Chambers, under the presidency of Mr. Stephen Evans, who explained that they had been called together in accordance with the rules of the Society, to consider the question of the bestowal of the Cymmrodorion medal upon two gentlemen, for their distinguished services to Wales. In the absence of Mr. W. Jones (Gwrgant), Mr. Lewis Morris, M.A., proposed that a medal should be given to the Rev. W. Rees, D.D. (Gwilym Hiraethog), and in doing so, read a letter from Gwrgant, saying “that there was no Welshman who deserved greater honour at the hands of his countrymen than Gwilym Hiraethog.” The Rev. John Davies, M.A., Hampstead, having referred to the qualifications of Dr. Rees, Mr. T. Marchant Williams explained that the reverend doctor held a unique position as a writer of idiomatic Welsh, and had as a poet, journalist, and preacher, rendered most valuable service to the Welsh nation during a period of half a century. The proposal was seconded by Dr. John Williams, and passed with great cordiality.

Bye-Gones, Relating to Wales and the Border Counties, 1882–3 (Oswestry: Caxton Press, 1883), p. 258.

Featured Hymns:

Dyma gariad fel y moroedd

Biographies:

Thomas E. Davies, Awdl i'r diweddar Barch. William Rees, D.D. (Gwilym Hiraethog) (Caerdydd : Argraphwyd gan Daniel Owen, 1884): WorldCat

William Roberts, Awdl ar ‘Gwilym Hiraethog’ . . . Testyn y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Llynlleifiad (1884): WorldCat

T. Roberts & D. Roberts, Cofiant y Parch. W. Rees (Gwilym Hiraethog) (Dolgellau: W. Hughes, 1893): WorldCat

D. Adams, “The Rev. W. Rees, D.D. (‘Hiraethog’),” Welsh Religious Leaders in the Victorian Era (London: James Nisbet, 1905), pp. 204–227: Archive.org

Ebenezer Rees & H. Elvet Lewis, William Rees (Hiraethog): A Memoir (Liverpool: H. Young & Sons, 1915): WorldCat

T.E. Davies, Cyfraniad Dr. William Rees (Gwilym Hiraethog) i fywyd a llen ei gyfnod, M.A. Thesis (Bangor: University of Wales, 1931): WorldCat

T.E. Davies, “William Rees (Gwilym Hiraethog; 1802–1883),” Dictionary of Welsh Biography:
https://biography.wales/article/s-REES-WIL-1802

R.A. Johnson & Mari A. Williams, “William Rees,” Oxford Dictionary of National Biography:
https://doi.org/10.1093/ref:odnb/23290

William Rees, Hymnary.org:
https://hymnary.org/person/Rees_William1802

Manuscripts:

For a detailed list of manuscript holdings, see the Oxford Dictionary of National Biography.

Published Works:

Cywydd ar Fuddugoliaeth Trafalgar (1827): PDF

Cywydd ar Gantre’r Gwaelod (1828): WorldCat

Galar-gan o goffadwriaeth am Mr. Jonathan Davies (1831): WorldCat

Y Cyfarwyddwr Christionogol (1833): PDF

Cylchgrawn y Gymdeithas er taenu Gwybodaeth Fuddiol (1834): WorldCat'

Cyhoeddir, ar dydd cyntaf o Orphenaf (1835): WorldCat

Coffadwriaeth am Dafydd Risiard, gynt o Rhagland, Plwyf Cilycwm, Sir Gaerfyrddin (1835): WorldCat

Emynau i'w canu yn Nghyfarfod Cyhoeddus y Gymdeithas Ddirwestaidd (1836): WorldCat

Ariangarwch, neu, Wreiddyn pob drwg (1837): HathiTrust

Y gonglfaen; neu Eglurhad cysefin a’r egwydorion y gwirionedd Christionogol (1837): HathiTrust

Marwnad er coffadwriaeth am William a Thomas Jones o'r Gilwern (1837): WorldCat

Yr ysbryd a’r briodas-ferch (1838): WorldCat

Traethawd ar natur a helaethrwydd iawn Crist (1840): WorldCat

Traethawd ar Grefydd Naturiol a Datguddiedig (1841): PDF

Y seren foreu: neu Ganwyll y Cymry; sef, Gwaith prydyddol y y Parch (1841): WorldCat

Y cyfarwyddwr cyntaf neu rodd athraw i’w ddysgybl (1842): WorldCat

Cofiant y diweddar Barch W. Williams, o’r Wern (1842): HathiTrust (1844)

Memoirs of the Late Rev. W. Williams, trans. James Rhys Jones (1846): HathiTrust

Dwy bregeth: un ar Ddiwygiad crefyddol a’r llall ar Yr Arglwydd yn dyfod allan o’i fangre (1844): WorldCat

Gweinidogaeth yr efengyl: dwyfol osodiad, a pharhad y swydd hyd ddiwedd amser (1844): WorldCat

Gwaith prydyddawl y Parchedig Griffith Edwards, M.A., curad Llangollen (1846): WorldCat

Y per ganiedydd: sef detholiad o hymnau W. Williams (1847): PDF

Yr Amserau (periodical, 1843–1852)

Traethawd ar y modd mwyaf effeithiol i weithiwr a’i deulu fyw yn dda, a thalu eu ffordd (1850s): WorldCat

Telyn Egryn (1850): WorldCat

Providence and Prophecy (1851): WorldCat

Aelwyd f’Ewythr Robert: new, Hanes caban f’Ewythr Tomos (1853): HathiTrust

Pryddest ar anfarwoldeb: prif destun barddonol Eisteddfod Cymmrodorion Dirwestol, Merthyr Tydfil, Rhagfyr (1854): WorldCat

Caniadau Hiraethog (1855): Archive.org

Y Cyfarwyddwr . . . Y pummed argraffiad, wedi ei ddiwygio a’i helaethu (1857): WorldCat

Fy nhad a fy mab, sef Coffadwriaeth am Dafydd Rees (1857): WorldCat

Y rheol Gristionogol am briodas : neu Bechadurusrwydd, a niweidioldeb ieuo yn anghydmarus (1860s): WorldCat

The Mercy-Seat, or, Christ’s Propitiation: A Sermon (trans. John Owen, 1861): WorldCat

Y Dydd Hwnw (1862): PDF

Cathlau henaint: yn cynwys can o’r gwely a’r gongl, neu Awdl foliant y bardd yn ei gystudd, etc. (1864): WorldCat

Dyddanion Cymreig: sef rhif 4 “Cymru fu,” yn cynwys hanesion, traddodiadau, yn nghyda chwedlau a damhegion Gymreig (1865): WorldCat

Nodiadau eglurhaol ac ymarferol ar yr Epistol at Hebreaid (1866): WorldCat

Y cyfarwyddwr: neu holwyddoreg ar brif bynciau a dyledswyddau crefydd (1866): WorldCat

Marwnad i’r diweddar Mrs. C. Jones, Glybcoed, Mon (1866): WorldCat

Emmanuel (Part 1, 1862 / Part 2, 1867): WorldCat

Holl weithiau prydyddawl a rhyddieithol, y diweddar Barch. William Williams, Pant-y-Celyn (1867): WorldCat

Y seren foreu: neu Ganwyll y Cymry, sef Gwaith prydyddol y Parch. Rhys Prichard (1867): WorldCat

Aberth moliant: “yr hon a abertho foliant a'm gogoneddu” (1867): WorldCat

Marwnad y Parch. David Jones, Llanfairfechan (gynt o Treborth a Chaernarfon) (1868): WorldCat

Credoau y byd; neu Hanes yr holl grefyddau a’r enwadau crefyddol, eu hathrawiaethau, eu defodau, a’u harferion (1868-1870): WorldCat

The Church of England in Wales, in seven letters addressed to the Right Honourable W.E. Gladstone (1869): WorldCat

Argraphiad newydd o Eiriadur Beiblaidd (1870): WorldCat

Hanesion, &c., Cymreig (ca. 1870): WorldCat

Cofiant am y diweddar Barch. H. Pugh, Mostyn (1870): PDF

Pethau’r ysgol Sul : yn cynnwys nifer luosog o ddarnau mewn rhyddiaeth a barddoniaeth (1871): WorldCat

Rhydd-weithiau Hiraethog (1872): HathiTrust

Traethawd ar grefydd naturiol a dadguddiedig (1874): WorldCat

Twr dafydd: sef, Salmau dafydd wedi eu cyfaddasu ar gan (1875): HathiTrust

Cofiant a gweithiau rhyddieithol y diweddar Barch. W. Ambrose (1876): HathiTrust

Aberth moliant: casgliad o emynau, tonau, a salm-odlau addas i addoliad cyhoeddus a neillduol (1877): WorldCat

Helyntion Bywyd Hen Deiliwr (1877): WorldCat

Llythurau 'rhen ffarmwr (1878): WorldCat

Cathlau henaint: yn cynwys can o’r gwely a’r gorgl, neu Awdl foliant y bardd yn ei gystudd (1878): WorldCat

Cyfrinach yr Aelwyd (1878): WorldCat

Enwogion y ffydd, neu, Hanes crefydd y genedl gymreig (ca. 1878–1884): WorldCat

Emmanuel, Op. 36: A New Oratorio (music by J. Parry, 1880): WorldCat

Koheleth: sef cyfres o bregethau (1881): WorldCat

Cloi dirwest o dy Dduw (1882–83): WorldCat

Moses a’r Prophwydi: sef detholion o farddoniaeth yr Hen Destament, wedi eu troi ar fesurau ar arfer gyffredin mewn addoliad crefyddol, yn nghyda nodiadau eglurhaol (ca. 1883): WorldCat